Abdullah had net zijn bachelor elektronische techniek op zak, toen hij in een bus op weg naar zijn woonplaats Damascus werd beschoten. Dat moment in 2013, midden in de Syrische oorlog, zette niet alleen zijn eigen leven op zijn kop, maar ook dat van zijn broer Hamdi. Die had bijna zijn master voor civiel ingenieur, maar moest zijn studie afbreken, omdat hij voor zijn gewonde broer wilde zorgen.

Pittoresk Nederland

Omdat Hamdi verplicht het leger in moet en in Syrië geen toekomst meer voor hen is en zeker niet voor iemand in een rolstoel, besluiten de beide broers naar Beiroet, Libanon te vluchten. Daar wonen ze een jaar lang in een achterbuurt samen met tien anderen in een te kleine flat op drie hoog. Omdat een lift ontbreekt, komt Abdullah vrijwel niet buiten. Ook is er geen goede zorg, vertelt hij: ‘Ik kreeg na zes maanden het gevoel in mijn benen weer terug, maar ik had geen fysiotherapie of goede begeleiding. Dat is juist in de eerste anderhalf jaar na zo’n ongeluk essentieel. Ik heb nu helemaal geen gevoel meer.’

Als de broers in contact komen met UNHCR, gaat het snel. Ze zijn twee van de honderd vluchtelingen uit Libanon die van de VN vluchtelingenorganisatie naar Nederland mogen. Omdat hun papieren, verblijfsvergunning en huisvesting in Libanon al in orde worden gemaakt, kunnen ze na aankomst eind 2014 in Nederland vrijwel direct door naar hun nieuwe woonplaats in Zuid-Holland; het pittoreske Vierpolders, een dorp van 2000 inwoners.

Leeg en stil

Tijdens hun inburgeringscursus horen ze regelmatig dat Nederland zo’n druk land is, lacht Hamdi: ‘ Maar wij dachten alleen maar: hoezo druk? Alles is leeg hier en stil. Iedereen zit thuis. ‘Waar zijn toch alle mensen?’, vroeg ik onze buurman. ‘Wacht maar tot het zomer is’, zei hij.’
Die eerste dag in Nederland vieren ze nog ieder jaar, vertelt Abdullah: ‘Ons leven is zo veranderd op die dag, er ging een nieuwe fase in, we kregen een nieuwe kans.’ Hij vertelt dat hij leerde om zelfstandig te wonen: ‘Ik kan nu zelf mijn kleren aantrekken, douchen en naar de wc. Voordat ik naar Nederland kwam, was ik voor 80 procent afhankelijk van Hamdi, nu helemaal niet meer.’

‘Ik wilde geen uitkering, maar onafhankelijk zijn.’

Inpakken

Hamdi’s route naar werk gaat minder snel dan hij hoopte: ‘Mijn diploma werd gewaardeerd op een bachelordiploma, maar ik kwam niet aan de bak: werkgevers willen werkervaring.’ Ondertussen krijgt hij een uitkering, is hij in het eerste jaar in Nederland nog mantelzorger voor zijn broer en werkt hij op vrijwillige basis in een zorgcentrum, een inpakbedrijf en in de groenvoorziening. Hij raakt al snel gedemotiveerd: ‘Ik werd niet blij van het werk en wilde geen uitkering, maar onafhankelijk zijn. Omdat ik niet meer geloofde dat ik nog iets met mijn studie kon doen, ben ik uiteindelijk bij een vriend in de glastuinbouw gaan werken.’

Dan wijst iemand hem op het UAF: ‘Zij hebben mijn leven veranderd. Ik was heel ver weg geraakt van mijn diploma, maar het UAF hielp mij een opleiding en werk te vinden.’ Hamdi volgt een UAF-project voor vluchtelingen met een bouwkundige achtergrond en rondde afgelopen zomer een schakelprogramma aan de Hogeschool Rotterdam af. Begin september startte hij daar met de deeltijdopleiding Integraal Bouwmanagement.

‘Ik had natuurlijk geen werkervaring, maar dankzij het UAF werd ik toch aangenomen.’

Belasting betalen

Daarnaast vond hij deze zomer een baan bij bouwbedrijf BBCI Frijwijk. ‘Ik had natuurlijk geen werkervaring, maar dankzij het UAF werd ik toch aangenomen. Mijn begeleider bereidde me voor op de sollicitatiegesprekken en was er het tweede gesprek zelfs bij. Ik heb dertig heel aardige collega’s en een heel aardige directeur. Ik kan alles vragen, iedereen helpt mij.’ Hij is trots: ‘Ik betaal nu eindelijk belasting, krijg geen uitkering meer. Vroeger was ik afhankelijk van andere mensen, nu betaal ik voor andere mensen.’ De begeleiding van het UAF in het traject richting zijn nieuwe baan, heeft  hij ook gewaardeerd: ‘Ik was ook wel eens teleurgesteld dat ik geen baan vond, maar mijn begeleider overtuigde me altijd om niet op te geven.’

Abdullah heeft bij it-bedrijf Cisco onlangs een ict-opleiding netwerkbeheer afgerond en is druk bezig met solliciteren. Dat is niet makkelijk: ‘Ik hoorde net nog van een uitzendbureau dat ze zo verbaasd zijn wat ik allemaal gedaan heb in de drie jaar dat ik in Nederland ben. Het helpt alleen niet mee dat ik in een rolstoel zit en geen werkervaring heb.’ Zijn volgende doel is nu met steun van het UAF een baan te vinden en daarnaast een deeltijd master computer networking te volgen.

Dagjes uit

Ze hebben beiden nog ‘heel veel dromen’ vertelt Abdullah: ‘Ik hoop ooit mijn vader en moeder nog te zien, een baan te vinden en me meer thuis te voelen hier.’ Ondertussen werken de beide broers hard aan het opbouwen van een sociaal leven. Hamdi herinnert zich de angst van hun buren in het begin: ‘We waren de enige niet-Nederlanders in het dorp. Mensen durfden in het begin niet met ons te praten, waren bang voor moslims. We hebben ze meteen uitgenodigd om thee te komen drinken om het bange gevoel weg te halen. Nu gaan we bij elkaar op bezoek en gaan we samen varen en dagjes uit. Dan gaan we samen naar Leiden, Kinderdijk of Scheveningen, heel gezellig.’ Ook Hamdi’s lidmaatschap van de lokale volleybalvereniging helpt in het contact: ‘Nu worden we uitgenodigd op verjaardagen en vieren we samen kerstmis.’

Foto: Suzanne Blanchard