Vandaag publiceerde het CBS de cijfers over de onderwijsdeelname in 2023 van Oekraïense vluchtelingen die in Nederland verblijven. Hieruit blijkt dat slechts 21 procent van de 17- tot 23-jarigen een opleiding volgde (1.110 jongvolwassenen). Anders gezegd: 79 procent (4.176) kreeg géén toegang tot vervolgonderwijs.
Wat hiervoor de verklaring is, kunnen we nog niet met zekerheid zeggen. Het CBS wijst op het tijdelijke karakter van het verblijf in Nederland. Daardoor zouden deze jongeren er eerder voor kiezen om een baantje te zoeken in plaats van een opleiding te gaan volgen. Uit de contacten die het UAF heeft met vluchtelingen uit Oekraïne blijkt overduidelijk iets anders: geld vormt het belangrijkste obstakel.
Oekraïense vluchtelingen vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. De toegang tot vervolgonderwijs is daarin niet geregeld. Wie wil studeren, moet het instellingscollegegeld betalen, vaak 8.000 à 10.000 euro per jaar (*), en komt niet in aanmerking voor studiefinanciering. Zonder hulp van derden is studeren moeilijk haalbaar.
Toen de oorlog uitbrak besloten onderwijsinstellingen om het collegegeldtarief voor het eerste studiejaar te verlagen voor deze groep. Voor de langere termijn is dit echter geen haalbare oplossing.
Wat moet er gebeuren?
Het UAF roept de overheid op om de toegang tot vervolgonderwijs duurzaam en voor alle vluchtelingen, uit welk land van herkomst dan ook, te verbeteren. Dit zou kunnen door standaard het wettelijk collegegeldtarief te hanteren en studiefinanciering beschikbaar te stellen.
Wat doet het UAF?
Het UAF vraagt samen met onderwijskoepels en andere vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties herhaaldelijk aandacht voor de belangen en gelijke behandeling van vluchtelingen met een studiewens. Ook voor Oekraïners toen de oorlog uitbrak.
Dit resulteerde in een subsidie van het ministerie van OCW waarmee we in 2022 en 2023 zo’n 100 gevluchte Oekraïense studenten financieel konden ondersteunen en begeleiden. En voor 2024 hebben we subsidie gekregen voor nog eens 110 studenten. Het blijft echter een druppel op een gloeiende plaat: nog altijd kunnen we de meeste Oekraïners niet helpen en blijft het percentage wat daadwerkelijk gaat studeren achter, zoals ook blijkt uit de vandaag gepubliceerde cijfers van het CBS.
* De onderwijsinstelling bepaalt zelf de hoogte van het instellingscollegegeld. In tegenstelling tot het wettelijk collegegeld dekt het instellingstarief de volledige onderwijskosten die een hogeschool of universiteit voor één student maakt. Voor het wettelijk collegegeldtarief draagt het ministerie van OCW financieel bij.
![UAF-logo-staand-zonder-payoff-[RGB]](https://www.uaf.nl/wp-content/uploads/2023/02/cropped-UAF-logo-staand-zonder-payoff-RGB-223x300.png){kind=logo}
