‘Riet, ik heb nieuws!’ Het gesprek loopt al op het einde als Fatma met haar nieuws komt. Mentor Riet pakt de handen van Fatma vast en even later valt haar mond open. ‘Echt? Oh, dat is fantastisch!’

Op 1 januari is Nederland een verpleegkundige op de recovery rijker. In het St. Antonius in Nieuwegein om precies te zijn. ‘Nogal wiedes dat jij een uitdagende baan in het ziekenhuis krijgt’, zegt Riet even later. ‘Daar hoor jij helemaal thuis!’

‘Het moest van ver komen’, erkent Fatma, die in 2019 vanuit Turkije om politieke redenen met man en kinderen naar Nederland vluchtte. ‘Nog niet zo lang geleden dacht ik: het lukt me nooit om in Nederland als verpleegkundige aan de slag te gaan.’ Essentieel daarvoor is de BIG-registratie. Om in het register Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) te belanden, moeten verpleegkundigen met een buitenlands diploma een pittige beroepsinhoudelijke toets doen waarmee ze aantonen aan de eisen van het Nederlandse diploma te voldoen. Zakken voor de toets betekent een gesprek met het Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg. Deze uitvoeringsorganisatie van het ministerie van VWS adviseert de nieuwkomer daarin over een vervolgtraject om aan de eisen te voldoen. Vaak maakt een praktijkstage onderdeel van het advies uit.  

Hoewel Fatma een diploma voor verpleegkundige heeft behaald aan de Sinop Universiteit en kan bogen op zeven jaar werkervaring op de intensive care, heeft ze de beroepsinhoudelijke toets als een hoge drempel ervaren. ‘De taalkloof was mijn grootste probleem. Ik moet goed Nederlands spreken en het zorgjargon is eigenlijk een taal op zich hè? Bovendien zijn de medische protocollen anders, evenals de rol en positie van verpleegkundigen.’  

Statushouders met een verpleegkundige achtergrond ervaren drempels op het gebied van taal, cultuur en vakinhoudelijke verschillen. Riet: ‘Juist omdat de personeelstekorten in de zorg toenemen, is het belangrijk dat we de kennis en kunde van deze mensen inzetten. Bovendien brengen zij kennis mee uit andere culturen mee. Dat is van toegevoegde waarde voor de zorg.’ 

Mentorschap 

Riet kan terugkijken op een rijke carrière in de zorg en het verpleegkundig beroepsonderwijs. Ze was docent bij de post hbo-opleidingen bij Avansplus. Als mentor gidste Riet haar mentee Fatma door het Nederlandse zorglandschap. ‘Inmiddels ben ik met pensioen. Het mentorschap is een mooie manier om mijn kennis en kunde over te dragen en optimale kansen te creëren voor statushouders. Bovendien ervaar ik dit zelf ook als een verrijking.’ 

KIik 

UAF-begeleider Mila koppelde Riet en Fatma aan elkaar. Op het station van Baarn ontmoetten mentor en mentee elkaar voor het eerst. Als ze dat moment in herinnering halen, schieten ze allebei in de lach. ‘Het ging best stroef’, bekent Riet. ‘Ik bood Fatma koffie aan, maar het was ramadan.’ Fatma vult aan: ‘En ik sprak nog maar weinig Nederlands. Toch voelden we allebei een klik.’ Riet knikt bevestigend. ‘Fatma is getalenteerd, ambitieus en verpleegkundige in hart en nieren. Dat maakte het voor mij ook heel gaaf.’  

Deur gevonden 

Zo begon een gezamenlijke missie. Riet kwam tweewekelijks bij Fatma over de vloer om de route uit te stippelen. De doorbraak: de ontdekking dat de cursus in aanloop naar de beroepsinhoudelijke toets om de hoek in Bodegraven werd gegeven. Fatma: ‘Toen ik dat hoorde, was het alsof er een deur openging en ik het gouden pad zag liggen. De energie ging stromen. Ik had mijn weg gevonden!’  

Met Riet stortte Fatma zich op de specifieke verschillen tussen het Turkse en het Nederlandse zorgsysteem. Fatma: ‘Ik mocht Riet alles vragen, ook op rare tijden’. Riet: ‘Soms kreeg ik appjes als Fatma’s kinderen op bed lagen en ze tijd had voor zelfstudie. “Riet, wat is een hospice”?’ Ondertussen bleef Fatma werken aan haar taalvaardigheid en kreeg ze een baan als bloedinzamelingsspecialist bij Sanquin. In het voorjaar slaagde ze voor haar beroepsinhoudelijke toets en deed ze mee aan nieuwkomersprogramma voor getalenteerde zorgprofessionals in het UMC Utrecht. ‘Of ik een tip heb voor andere nieuwkomers? Alles draait om een netwerk, dát is de sleutel. Een verpleegkundig mentor kan haar netwerk beschikbaar stellen en dat opent deuren. Onze samenwerkingsrelatie was bijzonder en het is een fantastisch gevoel om eindelijk als recovery-verpleegkundige te beginnen.’ 

In het netwerk van Fatma heeft Riet een belangrijke plek ingenomen. In het leescafé van de bieb in Leidsche Rijn vertelt Riet dat ze olijven gaat plukken in Frankrijk. Fatma laat foto’s zien van haar drie kinderen. ‘Kijk eens hoe hard de jongste is gegroeid!’  

Plaatsvervangend trots 

‘Ik ben plaatsvervangend trots op Fatma’, zegt Riet. ‘Ik vond het een voorrecht dat jij mijn eerste mentee was. Het is fantastisch om te mogen werken met zo’n intelligente en krachtige vrouw als jij. Dit land heeft Fatma’s nodig.’ Fatma maakt een wapperend gebaar. ‘Oh houd op, ik krijg er  rode wangen van.’ En dan trekken Riet en Fatma de telefoon. ‘We gaan een afspraak maken om bij te kletsen.’