Fatimazhra Belhirch, directeur: ‘Het is belangrijk dat mensen die huis en haard hebben achtergelaten en naar Nederland zijn gevlucht hier een duurzaam leven kunnen opbouwen. Dit is naast een mensenrecht ook een mensenplicht. Voor ons staat voorop dat vluchtelingen in hun kracht worden gezet. Dat ze hun ambities, talenten en ervaring kunnen inzetten. Daarom ondersteunen wij ze bij passend onderwijs en waardig werk, zodat ze weer regie krijgen over hun eigen leven. Wij zien dat steeds meer bedrijven ontdekken wat de kracht van vluchtelingen is en welke talenten zij meebrengen. Dat is een positieve ontwikkeling, maar er moet ook nog veel gebeuren.’

Leren en werken tegelijk

Samen met hogescholen, opleidingscentra en werkgevers ontwikkelde het UAF in de afgelopen jaren dertien leerwerktrajecten, zowel op mbo- en hbo-niveau. Onder meer voor elektromonteurs, kappers en BIM-modelleurs (bouwtechnische sector). Ruim 90% slaagt en is daarna verzekerd van werk in hun vakgebied. Daarnaast werden oriëntatietrajecten opgezet voor gevluchte docenten en verpleegkundigen. Velen van hen zijn nu bezig met een vervolgopleiding, sommigen staan inmiddels voor de klas of met de handen aan het bed.

Toegang tot onderwijs

De toegang tot het mbo en het hoger onderwijs is ook verbeterd voor vluchtelingen. Meestal kunnen zij niet meteen instromen in reguliere opleidingen door de taalbarrière, onbekendheid met het onderwijssysteem en ontbrekende vakken in het pakket. Ter overbrugging zijn er in de afgelopen jaren steeds meer schakeljaren gekomen, zowel in het mbo als in het hoger onderwijs. Het UAF heeft hier jarenlang een stimulerende en coördinerende rol in gespeeld. De resultaten spreken voor zich: van de deelnemers die in 2022 met financiële steun van het UAF een schakeljaar hebben gevolgd is ruim 90% geslaagd en klaar om in te stromen in reguliere vervolgopleidingen.

Onderzoek

Een andere positieve ontwikkeling is dat er sinds enkele jaren wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar ‘wat werkt’ bij het bevorderen van de duurzame arbeidsparticipatie van vluchtelingen. Dit gebeurt aan de Hogeschool Utrecht, waar een lectoraat is ingesteld op initiatief van het UAF. Er zijn talloze organisaties actief met projecten voor vluchtelingen en statushouders, maar tot dusver was weinig bekend over de effectiviteit hiervan. Bijzonder lector Leendert de Bell brengt in kaart welke initiatieven daadwerkelijk bijdragen aan duurzame arbeidsparticipatie. Uit een recente publicatie ‘Meer werk voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt’ blijkt dat samenwerking tussen sociale ondernemingen en reguliere werkgevers meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam aan het werk kan helpen.

Overheidsbeleid

Ruimte voor verbetering is er ook. Zo ziet het UAF dat er in het nieuwe inburgeringsstelsel nog steeds te weinig aandacht is voor onderwijs en scholingsmogelijkheden. Fatimazhra: ‘Er is geen eenduidig beleid. In de ene gemeente krijgen statushouders meer kansen om passend onderwijs te volgen dan in de andere gemeente. Hierdoor komt een deel van de statushouders in ongeschoold werk terecht dat niet aansluit bij hun competenties.’