Op 18 en 19 april nam het UAF deel aan een internationale conferentie in Berlijn: het Philip Schwartz Initiative and InSPIREurope Stakeholder Forum. Zo’n vierhonderd academici, kennisinstituten, maatschappelijke organisaties, bestuurders en beleidsmakers uit heel Europa spraken er over urgente thema’s: het beschermen en bevorderen van academische vrijheid en de ondersteuning van wetenschappers in nood.
Het doel van de conferentie was tweeledig: wetenschappers in nood (‘scholars at risk’) netwerkmogelijkheden bieden en kennis uitwisselen over ondersteunende initiatieven op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Het UAF zet zich al decennia in voor de belangen van wetenschappers in nood en was net als vorig jaar de enige Nederlandse deelnemer aan de conferentie.
(Geen) academische vrijheid
Eén van de kennissessies ging over academische vrijheid in autoritaire regimes. Over de hele wereld richten autoritaire leiders zich op universiteiten en professoren om het kritische denken het zwijgen op te leggen. Deskundigen gaven inzicht in de strategieën die autoritaire regimes volgen en gaven voorbeelden van geleerden die zich hiertegen hebben verzet.
Wetenschappers in nood uit Afghanistan, Turkije, Iran en Equatoriaal-Guinea vertelden over de situatie in hun land van herkomst en hoe de academische vrijheid in hun land is beperkt. Ze benadrukten hoe belangrijk de ondersteuning van het internationale Scholars at Risk (SAR)-netwerk is. SAR maakt mogelijk dat zij hun werk veilig kunnen voortzetten in een ander land.
Aandacht voor inclusie
Een jaarlijks terugkerend onderwerp bij de conferentie is diversiteit en inclusie in onderwijsinstellingen. Een wetenschapper in nood vatte het kort en krachtig samen: ‘Diversiteit is nog geen inclusie.’ Er kwam nadrukkelijk naar voren hoe belangrijk het is dat elke medewerker en elke student zich gezien, gehoord en geaccepteerd voelt. Dat lukt alleen als er structureel aandacht wordt besteed aan inclusie.
UAF-trajectbegeleider Ewing Amadi Salumu: ‘Dit jaar is het thema rethinking diversity (een nieuwe kijk op diversiteit). Wetenschappers in nood vertelden dat ze niet goed kúnnen integreren, door werkprocessen en formulieren waarin geen rekening wordt gehouden met hun situatie. Hierdoor voelen zij zich buitengesloten. Ze willen gewoon als wetenschappers gezien worden, dat is alles.’
Wetenschappers in nood vertelden dat ze niet goed kúnnen integreren, door werkprocessen en formulieren waarin geen rekening wordt gehouden met hun situatie.
Herstart SAR Nederland?
Bij de conferentie ging het UAF in gesprek met onder andere SAR New York en SAR Europa over ons voornemen om de banden aan te halen met het internationale Scholars at Risk-netwerk. Dit leverde inzicht op in de ervaringen en best practices van deze internationale netwerken. Voor het UAF helpt dit bij de volgende stappen die wij willen zetten, op weg naar een (hernieuwde) Nederlandse afdeling van SAR.
Afgelopen jaar voerde het UAF verkennende gesprekken over zo’n herstart met het ministerie van OCW en met onderwijsinstellingen. De bereidheid lijkt aanwezig, maar aan de praktische uitvoering zitten haken en ogen. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de financiële kant van een (tijdelijke) aanstelling voor een wetenschapper in nood.
Draagvlak en begeleiding
Een ander knelpunt dat het UAF in Nederland ervaart is dat gevluchte wetenschappers die hun carrière hier willen voortzetten vaak geen aansluiting krijgen bij lopende onderzoeksprojecten op universiteiten. Hoewel er goede voorbeelden zijn, realiseert niet elke universiteit zich dat deze academici óók een onderzoeksplek nodig hebben.
Het UAF werkt aan het draagvlak voor deze wetenschappers en zet zich samen met kennisinstituten en onderwijsinstellingen in voor hun belangen. Daarnaast biedt het UAF individuele begeleiding en financiële steun aan gevluchte wetenschappers, zodat zij hun kansen kunnen vergroten op een baan die bij hun kwaliteiten past.
![UAF-logo-staand-zonder-payoff-[RGB]](https://www.uaf.nl/wp-content/uploads/2023/02/cropped-UAF-logo-staand-zonder-payoff-RGB-223x300.png){kind=logo}
