Veel vluchtelingstudenten met een studentmentor leren sneller Nederlands, voelen zich beter thuis op de onderwijsinstelling en starten met meer zelfvertrouwen aan hun opleiding. De mentoren leren op hun beurt ook veel van het mentorschap. Dit blijkt uit de resultaten van het landelijk studentmentoringproject van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF. Op 7 december, de Nationale Dag van de Vrijwilliger, werd het vijfhonderdste mentorkoppel in het zonnetje gezet, in het bijzijn van veel andere studenten. Er was een spectaculaire slotakkoord in de open lucht met een voordracht van schrijver Babah Tarawally. Dit gebeurde op de campus van de Erasmus Universiteit Rotterdam, in samenwerking met de EUR.

Voor vluchtelingstudenten is de overgang naar een Nederlandse hogeschool of universiteit in het begin vaak lastig. De taal vormt een obstakel, de onderwijscultuur is anders en het kost moeite om aansluiting te vinden bij medestudenten. Daarom startte het UAF in 2016 dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij met een studentmentoringproject, waar nu landelijk duizend studenten aan hebben meegedaan: vijfhonderd vluchtelingstudenten en vijfhonderd vrijwillige studentmentoren. Op basis van gelijkwaardigheid wisselen de deelnemers ervaringen uit en leren zij van elkaar.

Vijfhonderdste koppel

Twee 23-jarige studenten aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam vormen het vijfhonderdste koppel: Shabnam Akbari, gevlucht uit Afghanistan, en Senem Oylum. Shabnam volgt sinds september het voorbereidend jaar richting een academische opleiding en Senem studeert bedrijfskunde. De ambitie van de Afghaanse is om volgend jaar ook te starten met bedrijfskunde, omdat ze droomt van een eigen bedrijf. Shabnam, sinds twee jaar in Nederland: ‘Ik heb in Pakistan twee jaar bedrijfskunde gestudeerd dus ik weet wel hoe een universiteit werkt. Maar voor de Nederlandse regeltjes heb ik echt andere mensen nodig om mij te helpen. Soms heb ik moeite met de uitspraak van de taal en daar helpt Senem mij bij.’ Senem is blij dat ze Shabnam kan helpen: ‘Ik ben mentor geworden, omdat elkaar helpen het belangrijkste is wat er moet gebeuren, het is wat je mens maakt.’

Van elkaar leren

Projectleider Remko de Kok: ‘We wisten dat veel vluchtelingstudenten in de beginperiode behoefte hebben aan een buddy om de taal te oefenen en wegwijs te raken op de onderwijsinstelling. Maar dat er zoveel Nederlandse studenten iets wilden doen voor een vluchtelingstudent was een welkome verrassing. Zij bleken enorm gemotiveerd om iets te doen en tonen een grote maatschappelijke betrokkenheid.’

Rector magnificus prof. dr. Rutger Engels (EUR): ‘Buitenlands talent moeten we ook benutten. Daar worden de universiteit én de samenleving rijker en diverser van. Voor vluchtelingstudenten hebben we samen met het UAF een voorbereidend jaar opgezet. Daarin werken zij onder andere aan hun taalvaardigheid en studievaardigheden die je hier nodig hebt. Uit deze groep is de 500e match voortgekomen en daar zijn we heel  trots op.’

Succesfactoren

Vluchtelingstudenten en studentmentoren krijgen praktische adviezen tijdens een voorlichtingsbijeenkomst en volgen een training interculturele communicatie. Zo  weten zij wat ze kunnen verwachten en waar ze tijdens hun mentorschap op moeten letten. De Kok: ‘Een goede begeleiding van de studenten is cruciaal, want voor de meesten is mentoring iets nieuws. Verder zoeken we zorgvuldig naar een goede match, op basis van de vragen van een vluchtelingstudent. We houden zoveel mogelijk rekening met de plek waar iemand woont en studeert, het vakgebied en persoonlijke interesses.’

Die aanpak werkt: voor 70% van de vluchtelingstudenten is studentmentoring van grote waarde. Zij geven aan dat hun spreekvaardigheid vooruit is gegaan, dat ze meer zelfvertrouwen hebben gekregen en makkelijk contact leggen met andere studenten. Voor 77% van de mentoren is het project waardevol. Zij geven aan dat zij kennis hebben opgedaan over coaching en cultuurverschillen en vinden het waardevol om bij te dragen aan de integratie van vluchtelingen. In veel gevallen houden de deelnemers contact na afloop van het mentorschap, dat zes maanden duurt.

Studentmentoring maakt deel uit van een breder mentoringprogramma van het UAF. Voor veel vluchtelingen is mentoring door vrijwilligers een waardevolle aanvulling op de professionele begeleiding die het UAF zelf biedt.

Lees ook het interview met Senem en Shabnam in het Algemeen Dagblad.

Foto: Soraya Ebrahimi