Kudsan Ghebrekidan Bsrat (uit Eritrea, 25 jaar) kwam in 2015 naar Nederland met grote verwachtingen. Maar de taal en de opstelling van werkgevers bemoeilijkten haar integratie op de arbeidsmarkt. Gesteund door Afra Galama (34), haar trajectbegeleider bij het UAF, zette ze door. Nu werkt ze bij de HR-dienstverlener van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Samen blikken Kudsan en Afra terug op zeven roerige jaren.
‘Ik was achttien toen ik naar Nederland kwam, in mijn thuisland waren geen kansen voor mij. Ineens had ik een eigen huis en mijn eigen leven, ver weg bij mijn ouders vandaan.’ Kudsan met een grijns: ‘Kippen, dat is het enige dat ik over Nederland wist.’ Afra verbaasd: ‘Echt waar?’ Kudsan: ‘Ja! Verder had ik geen idee. Ik dacht: ik ga de taal leren en daarna begin ik met studeren. Maar het bleek niet zo makkelijk.’
In een café vlakbij het Ministerie van Binnenlandse zaken in Den Haag vertelt Kudsan haar verhaal. Afra, die haar de afgelopen jaren van dichtbij meemaakte vanuit haar rol bij het UAF, zit ernaast en luistert aandachtig. De twee leerden elkaar in 2017 kennen, toen Kudsan startte met het schakeltraject van de Haagse Hogeschool, dat ze volgde mede dankzij financiële steun van het UAF.
Kudsan: ‘Ik twijfelde tussen psychologie, sociaal werk en hr (human resource management, red.). Tijdens het schakeljaar ben ik naar open dagen van hogescholen en universiteiten gegaan. Op vacaturesites bekeek ik het baanaanbod en ik sprak erover met Afra. Voor psychologen is het lastig om een baan te vinden, concludeerde ik. Bovendien zou ik dan verder moeten studeren aan een universiteit. Ik wilde naar het hbo en zag dat er veel vraag is naar hr-medewerkers.’
In Nederland geeft een havo-diploma toegang tot het hbo. Maar Kudsan volgde de havo in Eritrea, al dertig jaar een dictatuur. De papieren die ze heeft kon ze niet meenemen, met als gevolg dat ze examens moet doen om toegelaten te worden tot de hogeschool. Van de vier examens haalt ze er drie, op het onderdeel maatschappij zakt ze. Kudsan: ‘Het ging veel over de geschiedenis van Nederland, ik vond het moeilijk. Een jaar wachten had gekund, maar ik koos voor plan B: het mbo. Het was een teleurstelling, ik vond het heel jammer.’
Afra: ‘Ik begrijp haar goed, want Kudsan kwam naar Nederland met een verwachting, een droom. Desondanks ging ze niet bij de pakken neer zitten. Plan B hadden we van tevoren besproken. Wat als je de toets niet haalt? Ze was realistisch en schakelde door. Ze stond voor de zekerheid al ingeschreven bij het mbo en verloor daardoor geen tijd.’
Meer dan de Nederlandse taal
Kudsan volgt de beroepsopleidende leerweg Human Resource Management (HRM) aan het ROC Mondriaan, een mbo-opleiding niveau 4. Ze doet er slechts tweeënhalf jaar over, in plaats van de voorgeschreven drie jaar. Toch beschrijft ze haar studietijd als de moeilijkste periode in haar leven:
Het maakt niet uit hoe slim je bent, de taal is een enorme barrière. In mijn hoofd weet ik wat ik wil zeggen, maar ik kan de woorden niet altijd vinden. Dat maakt het heel lastig.
En als Kudsan op zoek gaat naar een stage – een vereiste voor haar opleiding – breekt de Nederlandse taal haar bijna op. Kudsan: ‘Bij mijn eerste stage werd ik na drie weken weggestuurd. Ze vonden dat ik het Nederlands niet goed genoeg beheerste om HR-werkzaamheden uit te voeren. Als ik niet snel een nieuwe stage zou vinden moest ik van de opleiding af. Het viel niet mee, steeds opnieuw werd ik afgewezen vanwege mijn gebrekkige Nederlands. Gelukkig gaf mijn school me extra tijd, anders had ik het niet gered.’
Afra fronst haar wenkbrauwen: ‘Het is helaas heel herkenbaar. Voor iemand als Kudsan, die hard werkt en er alles aan doet, is een werkplek de uitgelezen kans om taalvaardigheden te verbeteren. Maar juist vanwege die taal werd ze niet aangenomen. Een goede HR-medewerker is meer dan de Nederlandse taal, soms gaan werkgevers te snel voorbij aan andere kwaliteiten.’
Kudsan: ‘Ik moet toch ergens de kans krijgen om me te laten zien?’ Via omwegen en de inzet van een Rotterdamse stichting die haar promoot op sociale media vindt ze uiteindelijk alsnog een plek. Maar als ze, eenmaal afgestudeerd, de arbeidsmarkt betreedt heeft ze het opnieuw moeilijk. Kudsan: ‘Ik heb tig keer gesolliciteerd, steeds opnieuw werd ik afgewezen.’ BDO, waar ze een bedrijfsmentoringtraject volgde, wilde haar een kans geven, maar vond geen geschikte begeleider om haar wegwijs te maken binnen de organisatie.
Afra: ‘Van een andere werkgever herinner ik me dat ze na een goed verlopen gesprek zeiden dat je niet genoeg ervaring hebt. Terwijl ze dat al konden zien op je CV! Heel frustrerend. Het UAF is voortdurend met werkgevers in gesprek en benadrukt de voordelen van diversiteit in teams. Het is positief dat er meer aandacht is voor diversiteit en inclusie, maar ook dubbel dat we de inzet van een talent als Kudsan onder die paraplu scharen. Diversiteit is geen kwestie van maatschappelijke verantwoordelijkheid, teams met verschillende perspectieven en kwaliteiten zijn gewoon tot meer in staat.’
Diversiteit is geen kwestie van maatschappelijke verantwoordelijkheid, teams met verschillende perspectieven en kwaliteiten zijn gewoon tot meer in staat.
Hbo-studie
Met Afra als vraagbaak zette Kudsan door. En het kwam goed: sinds september werkt ze bij P-direkt, de HR-dienstverlener van de Rijksoverheid. Voor bijna 140.000 medewerkers verzorgt het bedrijf onder meer de salarisbetaling. Kudsan houdt zich bezig met de afhandeling van verzuim en verlof. Gevraagd naar haar dromen aarzelt ze even: ‘Ik ben blij dat ik nu even rust heb. Ik geniet ervan om gewoon te werken en geld te verdienen.’ Afra: ‘Joh, dat kan ik me voorstellen, je hebt hard gewerkt de afgelopen jaren. Even op adem komen.’
Maar een hbo-studie heeft Kudsan nog niet uit haar hoofd gezet. Ze is voornemens om er na een studiepauze van één of twee jaar mee te starten. Bij de overheid zijn genoeg mogelijkheden om door te groeien, zegt ze.
Op termijn zou ik graag als HR-adviseur werken. Als ik ooit in die positie kom, zal ik er altijd alles aan doen om de persoon in de breedte te leren kennen. Het gaat erom dat hij of zij in staat is om een functie te vervullen. Beheersing van de Nederlandse taal is maar een aspect.
Talent mag niet verloren gaan
Geef gevluchte professionals zoals Kudsan de kans zich te ontwikkelen. Met jouw donatie maak jij voor hen een wereld van verschil.
Help jij vluchtelingen op weg?
![UAF-logo-staand-zonder-payoff-[RGB]](https://www.uaf.nl/wp-content/uploads/2023/02/cropped-UAF-logo-staand-zonder-payoff-RGB-223x300.png){kind=logo}
