In 2014 vluchtte Norhan Alsheikh Hidar (Syrië, 1973) naar Nederland. Met haar man, dochter én jarenlange werkervaring als apotheker op zak strijkt ze neer in Hoogeveen. Na een aanpassingsperiode waarin ze de taal vliegensvlug leert en kennismaakt met de Nederlandse cultuur, besluit ze haar carrière een nieuwe wending te geven: Norhan wil voor de klas staan. Een paar jaar later is het al zover. 

Norhan schuift een stapel papieren opzij. ‘Ik was bezig de feedback van mijn leerlingen te verwerken.’ Ze wijst naar een stoel en maant het bezoek te gaan zitten aan de werk- annex eettafel in haar hoekwoning in een woonwijk aan de rand van Hoogeveen. ‘Ik heb hun gevraagd of ze me begrijpen, hoe ze de lessen vinden.’ Ze pakt de papieren van tafel en laat lezen wat de leerlingen over haar schrijven. ‘Goede uitleg, heel duidelijk, geen tips.’ Op een ander vel: ‘Ik vind dat u goed uw best doet, ook goeie uitleg!’ En: ‘Goeie uitleg, aardig, gezellige les. Iets strenger zijn voor mensen die door u heen praten.’ 

Mogelijkheden

Een paar weken is Norhan nu onderweg als docent scheikunde voor derde klas havo- en vwo-leerlingen van het Dr. Nassau College in Assen. Ze heeft een jaarcontract voor acht uur per week. Terwijl ze werkt rondt ze de Kopopleiding aan de Hogeschool Windesheim af. Ze hoeft alleen nog praktijkverslagen in te leveren, de theorie inclusief bijbehorende toetsen heeft ze achter de rug. 

Docent worden was niet meteen haar doel, want Norhan was geschoold als apotheker. ‘Ik heb Farmacie gestudeerd in Damascus en werkte in een apotheek. Omdat ik mezelf wilde ontwikkelen volgde ik mijn laatste twee jaar in Syrië een masteropleiding. Als onderdeel van die opleiding gaf ik les aan derdejaars universiteitsstudenten. Dat ging me goed af, ik vond het leuk. Daarna begon de oorlog en was het gedaan. De opleiding heb ik niet afgemaakt.’ 

Eenmaal in Nederland ontdekte Norhan dat het niet vanzelfsprekend was dat ze haar carrière als apotheker zou kunnen hervatten. ‘Dat geldt ook voor mijn man, die chirurg is. We wisten dat het met alle regels die hier gelden een lange weg zou worden. Ik ging er open in. Apotheker hoefde ik niet opnieuw te worden, ik was het al. Ik dacht na: welke mogelijkheden zijn er nog meer?’ 

‘Aangenaam kennis te maken’

De eerste woorden die Norhan leerde waren ‘aangenaam kennis te maken’. “Wat is het Nederlands een lastige taal!” zei ik tegen mijn man. “Laten we naar Engeland gaan.” Later ontdekten we dat we ook in het Engels contact kunnen maken met Nederlanders. Dat scheelde enorm. Na anderhalf jaar ben ik met de Nederlandse taal begonnen en na een jaar beheerste ik B1-niveau.’ 

Naast de taallessen die Norhan volgde deed ze vrijwilligerswerk, drie dagen per week. Ze fungeerde als tolk tussen Arabische leerlingen en hun ouders en de Nederlandse docenten en was assistent onderwijzer op een middelbare school in Hoogeveen. Daar ondersteunde ze leerlingen met een vluchtelingenachtergrond bij de Nederlandse taal. Norhan: ‘Die activiteiten brachten mijn taalontwikkeling in een stroomversnelling. Bovendien ontdekte ik dat ik het lesgeven leuk vind.’ 

Nog geen vier jaar na haar komst naar Nederland staat ze – op haar achtenveertigste – voor het eerst zelfstandig voor de klas. Norhan: ‘Tijdens de eerste les vertelde ik over mijn pad en dat ik nog maar zes jaar in Nederland ben. “Als jullie me niet goed begrijpen, zeg het maar, dan praat ik langzamer of leg ik het nogmaals uit.” Tot nu toe kunnen de leerlingen me goed volgen. Mijn uitspraak is misschien niet zoals die van andere docenten, maar de werkvloer is de enige en beste manier om mijn taal naar een hoger niveau te tillen. Met thuisblijven red ik het niet.’