Terug naar 2017. Celliste Karoun Baghboudarian (40) en trompettist Rani Elias (42) staan aan de vooravond van hun tweede studiejaar aan het Prins Claus Conservatorium. Zo kan het gaan: gewaardeerd muzikant in Syrië, ‘niemand’ in Nederland. Karoun en Rani leerden elkaar kennen op het conservatorium in Damascus en speelden in Syrië jarenlang in het Nationaal Orkest.

Vanwege de oorlog vluchtten ze in 2015 samen met hun tweejarige zoontje naar Nederland. Rani blikt terug: ‘Eenmaal hier vroegen mensen zich af of we wel goed genoeg waren. En bij orkesten waar we wél welkom waren dachten wij: dit zijn amateurs. We moesten dus wel naar het conservatorium.’ Mede dankzij een scholarship van het conservatorium en steun van het UAF kan het echtpaar beginnen met het tweede jaar. Karoun in het interview twee jaar geleden: ‘We hopen snel een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij.’

Het bleek geen loze belofte. Wat heet: Karoun en Rani studeerden een jaar later af, treden sinds kort op met het door hen zelf opgerichte MezzopTrio, betrokken een eigen huis in Groningen, en zijn de nieuwe dirigenten van het New Life Choir – een Syrisch koor uit Groningen. Ondertussen speelde Rani op het North Sea Jazz festival en richtte Karoun een orkest op voor Groningse kinderen: het Kiddy Orchestra.

Niet voor niets bekroonde de jury van de UAF-Award Karoun en Rani tot uitblinkers van het jaar 2019. Karoun: ‘Het is een hele eer, al was de nominatie op zich al mooi genoeg.’ Rani: ‘De uitverkiezing geeft ons een warm gevoel, maar minstens zo belangrijk: de aandacht die erbij hoort helpt ons in onze muzikale carrière.’ Karoun, lachend: ‘We zijn eindelijk beroemd.’

‘Met een diploma en een eigen huis voelt het alsof we eindelijk kunnen landen’, vertelt Karoun op een dinsdagochtend in een Grand Café aan de vismarkt in Groningen. Rani: ‘Onze situatie is beter dan twee jaar geleden, maar er blijft genoeg te wensen over.’ Karoun, terwijl Rani een slok van zijn zwarte koffie neemt: ‘We werken veel, soms wel twintig uur per dag. Je hoofd boven water houden als muzikant is niet gemakkelijk.’ Rani: ‘Na dit interview geef ik trompetles, maar tegelijkertijd denk ik na over wat ik de rest van de dag en morgen moet doen. Onze projecten zijn van korte duur, steeds één of twee maanden.’

Muziek gaat rechtstreeks naar het hart. Het spreekt tot de verbeelding, het is een krachtig instrument.

Een vaste plek in een groot symfonieorkest dan, zoals ze hadden in Syrië? ‘We zijn te oud om onze agenda leeg te vegen en te vechten voor een plek’, legt Karoun uit. ‘Bovendien zijn de wachtlijsten lang.’ Ander werk is evenmin een optie – hun verblijfsvergunning verplicht Karoun en Rani voorlopig om te werken in de culturele sector. Maar belangrijker: ze wíllen helemaal geen ander werk. ‘Muziek is ons leven’, vertelt Karoun. Rani vult aan: ‘Bovendien was muziek onze sleutel naar de Nederlandse samenleving. We hebben er alles aan te danken. Het opent deuren. Mensen accepteren je sneller, omdat je muzikant bent. In Nederland communiceerde ik eerder met mijn trompet dan met mijn mond.’

Nee, ondanks de uitdagingen blijven Karoun en Rani doen wat ze het liefste doen: muziek maken. En wel in de stad die inmiddels voelt als thuis. Rani: ‘In de zomer was ik voor een project in Bremen. Ik had een vol programma en voelde me helemaal niet op mijn gemak. Wat een drukke stad! Eenmaal terug in Groningen viel er iets van me af. Het was als thuiskomen. Het was voor het eerst dat ik dat voelde sinds onze komst naar Nederland.’

Karoun: ‘In Groningen hebben we ons netwerk opgebouwd. Er zijn zo veel mensen die ons geholpen hebben om hier onze weg te vinden. Ik hoor geregeld mensen zeggen: “Er is niets in Groningen, ik ga naar Amsterdam.” Maar dan denk ik: als iedereen dat zegt, verandert er nooit iets. Groningen had in muzikaal opzicht niets te bieden voor kinderen. Daarom richtte ik het Kiddy Orchestra op, een lesprogramma voor de ontwikkeling van muzikale creativiteit van kinderen. Wij willen híér iets bereiken.’

Karoun en Rani dromen niet groot. ‘Ons jaarplan in het kort: minder uren werken en meer verdienen met vaste opdrachten’, aldus Karoun. ‘Dat is ons plan. En hopelijk kunnen we vaker muziek uit het Midden Oosten ten gehore brengen met ons Mezzoptrio.’ Rani: ‘Muziek gaat rechtstreeks naar het hart. Ik geloof dat het ons zelfs heeft geholpen om de UAF-Award te winnen. Alle kandidaten waren indrukwekkend, maar muziek spreekt tot de verbeelding. Het is een krachtig instrument.’

Tekst: Job Hulsman

Foto: Sahar Jahish